Tweede wettelijke evaluatie stemt KBvG tevreden

De wet bepaalt dat publieke organisaties periodiek geëvalueerd worden. Dat geldt ook voor de KBvG. Reflectie en evaluatie van de professionele bedrijfsvoering vindt de KBvG belangrijk. Sterker nog, een onafhankelijke evaluatie is voor de KBvG onontbeerlijk. Integriteit is immers in het ambt van de gerechtsdeurwaarder een groot goed. En als de KBvG toeziet op de kwaliteit van beroepsuitoefening van gerechtsdeurwaarders is het niet meer dan logisch dat ook wordt toegezien op de kwaliteit van het functioneren van de KBvG. 

Toetsingscriteria voor professionele organisatie 
Pro Facto voerde het onderzoek - in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum van het ministerie van Justitie en Veiligheid - in 2021 uit. Voordat in- en externe stakeholders geïnterviewd zijn en de leden van de KBvG een enquête konden invullen, vond deskresearch plaats. Daarbij werd literatuur- en documentonderzoek gedaan. De uitkomsten van de eerste evaluatie van 2009 waren het uitgangspunt. De KBvG als PBO bestond op dat moment pas acht jaar. Het resulteerde in het rapport Noblesse Oblige. Tijdens die evaluatie zijn de criteria geformuleerd waaraan de KBvG wordt getoetst en die bepalen wanneer de PBO goed functioneert.  In het rapport stond: ‘De ideale situatie is dat de KBvG de kernwaarden van de gerechtsdeurwaarder uitdraagt en zorgt dat de professionele norm ‘tussen de oren’ zit bij iedere gerechtsdeurwaarder’. Het rapport kwam ook met een aantal aanbevelingen. Zo was een punt van aandacht dat het de KBvG merkbaar moeite had gekost haar verenigingsverleden achter zich te laten. Bestuur, ledenraad en leden van de KBvG moesten zich opnieuw bezinnen op hun onderlinge relatie en streven naar een samenspel, waardoor de KBvG in een levendige democratie verandert. 

Ontwikkeling naar belangenbehartiger en proactieve gesprekspartner
Deze tweede evaluatie heeft voortgeborduurd op de eerste. En uit het nieuwe rapport blijkt: de KBvG is gegroeid naar volwassenheid. De PBO wordt als volwaardig beschouwd en is het verenigingsleven definitief ontgroeid. Waarnemend voorzitter Sjef van der Putten: “De onderzoekers hebben vastgesteld dat de organen van de KBvG functioneren in lijn met hun wettelijke opdracht. Er is geen punt dat het bestuur, de ledenraad of de ALV onvoldoende invult. De ledenraad is meer sturend en proactief, de overgrote meerderheid van de leden is tevreden over de wijze waarop het bestuur verantwoording aflegt en 85% van de achterband vindt de informatievoorziening voldoende tot goed. De onderzoekers concluderen dat de aanbevelingen uit Noblesse Oblige ter harte zijn genomen en grotendeels door de KBvG of de wetgever zijn opgepakt. Daar zijn we trots op.”

Bovendien komen de onderzoekers tot de conclusie dat de KBvG zich heeft ontwikkeld als belangenbehartiger van de beroepsgroep. En ook in haar taakuitoefening ten aanzien van kwaliteitsbevordering, normering van de beroepsbeoefening en stellingname in het maatschappelijk debat is zij geprofessionaliseerd. De KBvG heeft zich volgens de onderzoekers ontwikkeld tot een relevante stakeholder en gesprekspartner die proactief contact heeft met de departementen over belangrijke beleids- en wetgevingsdossiers. De PBO speelt daardoor in toenemende mate een agendabepalende en initiërende rol. Van der Putten: “Zo ervaren we dat zelf ook. De afgelopen jaren heeft de KBvG veel initiatieven genomen die hebben bijgedragen aan wetswijzigingen. In bijvoorbeeld de thematafelsessies bij het ministerie van Justitie en Veiligheid werkten we samen met onze ketenpartners, over onderwerpen die we zelf op de agenda hebben gezet.”

Continuïteit van de beroepsgroep en imago
Ook in dit rapport zijn er punten van kritiek en zorg. De continuïteit van de beroepsgroep staat onder druk. Er is minder werk, minder omzet en een kleinere groep om de gezamenlijke lasten te dragen. Terwijl er meer geïnvesteerd zou moeten worden in bijvoorbeeld het bureau van de KBvG om de belangrijke taken uit te blijven voeren en uit te bouwen. De beroepsgroep heeft er soms moeite mee dat het gerechtsdeurwaardersvak in het maatschappelijk debat een negatieve connotatie krijgt. Er is vergrijzing, er zijn zorgen over de toekomst. En niet iedereen voelt zich betrokken, of gehoord.

Van der Putten: “We zijn zeer dankbaar voor heldere en concrete aanbevelingen om de PBO verder te professionaliseren. Een voorbeeld hiervan is het uitvoering geven aan de afspraken in het convenant met het ministerie van Justitie en Veiligheid. Die activiteiten zijn reeds ingezet. We bestuderen de aanbevelingen zorgvuldig met het bestuur. Daar komt vervolgens een concreet plan van aanpak voor een verdere professionalisering uit voort.”