Column KBvG-voorzitter Michaël Brouwer: Efficiënte toegang tot informatie essentieel voor een goede ambtsuitoefening

Stel dat iemand zijn vermogen verstopt, dan kan de gerechtsdeurwaarder daar geen beslag op leggen en daardoor geen recht doen aan de schuldeiser. Andersom maak je als deurwaarder onnodige kosten als je een schuldenaar zou dagvaarden, wanneer je simpelweg niet weet dat hij niets bezit om zijn schulden mee af te betalen. 

Transparantie van vermogen en schulden is voor gerechtsdeurwaarders onontbeerlijk om hun ambt goed te kunnen uitoefenen. Maar niet alleen de informatie zelf is onmisbaar, ook het proces om toegang te krijgen tot die informatie is van belang. Is het ‘toegang krijgen tot’ omslachtig, complex of onduidelijk, dan kost dat extra tijd en brengt het extra kosten met zich mee. Ook vanuit de politiek is daar aandacht voor.
Zo stelden Bart van Kent en Michiel van Nispen (beide SP) eind september van dit jaar Kamervragen aan de minister voor Rechtsbescherming en de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, die ons ambt raakten. De vragen gingen over mogelijk onterecht in rekening gebrachte kosten door de deurwaarder. De KBvG heeft een bijdrage geleverd aan het beantwoorden van de vragen en het paper Bankbevragingen gedeeld met de vaste Kamercommissie SZW, die op 15 december aanstaande debatteert over het Armoeden en schuldenbeleid. 

Sinds 1 januari van dit jaar mogen gerechtsdeurwaarders aan banken vragen of iemand daar bankiert, zodat zij indien nodig beslag kunnen leggen op het vermogen van de schuldenaar. Daarbij moet wel gezorgd worden dat de schuldenaar genoeg geld overhoudt om van te kunnen leven, het beslagvrije bedrag. Wat de bankbevraging gecompliceerd maakt, is dat banken door onduidelijkheid in het wettelijk kader wel de informatie aanleveren of de schuldenaar er een rekening heeft, maar  niet altijd of en hoeveel saldo er op die rekening staat. Zo blijft een bankbeslag een schot in het duister.

Naast een efficiënt ingericht, gedigitaliseerd systeem om de bankbevragingen te kunnen doen, is er dus transparantie nodig over het vermogen dat een schuldenaar tot zijn beschikking heeft. Of niet heeft. Dan weten wij als gerechtsdeurwaarder wie niet wil betalen, of wie simpelweg niet kan betalen en kunnen we effectief en efficiënt te werk gaan. Daarmee doen we recht aan alle betrokken partijen.